محققان سالها پیش متوجه شدند که گنجاندن فیبر گیاهی در رژیم غذایی به کنترل و کاهش فشار خون کمک میکند؛ با این حال هیچوقت مقدار دقیق فیبر مورد نیاز بدن برای کمک به جلوگیری از افزایش فشار خون مشخص نشده بود. اکنون پژوهش جدیدی بهدنبال اندازهگیری دقیق مقدار گفتهشده، رفته است و توانسته آن را مشخص نماید.
چه مقدار فیبر از افزایش فشار خون جلوگیری میکند؟
فیبر رژیمی به بخشی از الیاف گیاهی در وعدههای روزانه ما گفتهمیشود که بدن ما، امکان هضم آنها را ندارد. در حقیقت پستانداران قادر به تولید آنزیم لازم برای هضم فیبرهای گیاهی نیستند؛ اما برخی از آنها مانند نشخوارکنندگان میتوانند با استفاده از یکیاختههای موجود در سیستم گوارشی خود، اقدام به هضم جزئی یا کلی این مواد نمایند. البته با وجود عدم توانایی هضم فیبر در انسان، شاهد اهمیت بالای آن در حفظ سلامت گوارش هستیم؛ زیرا به عبور بهینه مواد غذایی و حفظ جمعیت باکتریهای مفید کمک میکند.
از دیگر فواید مهم فیبر در رژیم غذایی میتوان به جلوگیری از افزایش فشار خون اشاره کرد. بسیاری از متخصصان توصیه میکنند که کنترل فشار خون با استفاده از تغییر در سبک زندگی، نتیجه بهتری در مقایسه با روشهای دارویی در پی دارد و گنجاندن مواد غذایی دارای فیبر در رژیم روزانه یکی از همین موارد بهشمار میرود. همچنین ثابت شده است که مصرف بلند مدت فیبر بهشکل مداوم به کاهش بروز بیماریهای قلبی، سکته و افزایش طول عمر کمک میکند.
اکنون محققان دانشگاه موناش استرالیا با گردآوری و مطالعه تحقیقات پیشین که روی تأثیر فیبر رژیمی بر کاهش فشار خون صورت گرفتهبود، توانستهاند میزان فیبر مورد نیاز برای کنترل فشار خون را اندازهگیری نمایند. طبق این پژوهش، مقدار فیبر روزانه توصیه شده برای زنان دارای فشار خون بالای ۹۰-۱۴۰ میلیمتر جیوه یا بالاتر، ۲۸ گرم یا بیشتر است؛ درحالیکه این مقدار برای مردان با فشار خون مشابه، ۳۸ گرم یا بیشتر توصیه شدهاست.
تخمین زده میشود که مصرف هر ۵ گرم فیبر رژیمی در روز میتواند فشار سیستولیک را ۲.۸ واحد و فشار دیاستولیک را ۲.۱ واحد کاهش دهد. فشار سیستولیک برابر با رقم بزرگتر در هنگام اندازهگیری فشار است و میزان فشار درون رگها هنگام انقباض قلب را نشانمیدهد. معمولاً این رقم از اهمیت بالاتری در بیماریهای قلبی برخوردار است و توصیه میشود تا افراد با استفاده از ورزش، رژیم غذایی مناسب و عدم استفاده از دخانیات و الکل، جلوی افزایش آن را بگیرند.
شایان ذکر است که وجود فیبر کافی در رژیم غذایی در کنار کنترل فشار خون، به بهبود سیستم ایمنی و جلوگیری از التهاب نیز کمک میکند. متأسفانه اغلب رژیمهای غذایی مدرن و غربی، از میزان فیبر کافی برخوردار نیستند؛ بهطوری که طبق دادههای اعلام شده از سوی دانشگاه سانفرانسیسکو، هر فرد آمریکایی تنها ۱۵ گرم فیبر در روز مصرف میکند. بهرهمندی از غلات کامل مانند برنج و ذرت در کنار مصرف نانهای سبوسدار از آسانترین راههایی است که میتوان میزان فیبر مصرفی روزمره را افزایش داد.